Psycholog zwierząt jest ekspertem w zakresie zachowań i relacji społecznych między zwierzętami w obrębie swojego gatunku, innych gatunków oraz relacji z ludźmi. Analizuje interakcji zwierząt z ludźmi lub innymi zwierzętami w celu zdiagnozowania schorzeń lub zaburzeń, takich jak np. lęk lub agresja. Psycholog zwierząt opracowuje sposoby leczenia zwierzęcych zaburzeń w oparciu o wywiad z opiekunem oraz obserwacje zachowań w codziennym środowisku.
Psychologia zwierząt czerpie z wielu pokrewnych dziedzin nauki, w tym między innymi z etologii, psychologii ogólnej i biologii ewolucyjnej.
Należy jednak różnicować psychologię zwierząt i etologię. Te dwie dziedziny na wiele sposobów się pokrywają, ale ta ostatnia ma tendencję do skupiania się na wyjaśnianiu społecznych zachowań zwierząt. Etologia bada cechy behawioralne różnych gatunków w warunkach ich naturalnych siedlisk. Podczas gdy etolog jest zainteresowany społeczno-kulturowymi wytworami grupy zwierząt społecznych. Psycholog zwierzęcy natomiast skupiła się na procesach poznawczych lub umysłowych związanych z umiejętnością syntezy takich społecznych korelacji.
Jeszcze kilkanaście lat temu badania nad życiem zwierząt koncentrowały się silnie na ich biologii, środowisku, w których żyją, oraz ich relacjach z ludźmi i zwierzętami.
Zmieniło się to w ciągu ostatnich kilku lat. Dlaczego? Jeszcze kilkanaście lat temu nikt nie słyszał o psychologu zwierząt, behawioryście. Czy to znaczy, że kiedyś nie był potrzebny?
Zapewne był, ale nie na taką skalę jak teraz.
Powstaje więc pytanie co się zmieniło na przestrzeni lat, że ludzie coraz częściej korzystają z usług zoopsychologów?
Należy rozważyć to pod kątem dobrostanu zwierząt i możliwości realizowania ich naturalnych potrzeb. Jeszcze kilkanaście lat temu trzymanie zwierząt w mieście nie było tak popularne jak teraz. Kiedyś zwierzęta takie jak pies, kot czy królik można było spotkać na wsiach lub w domach poza miastem. Miały one możliwości realizowania swoich naturalnych potrzeb szukania, węszenia, polowania (oczywiście wykluczając zwierzęta trzymane na uwięzi).
Sposób życia jak i model rodziny również uległ przemianom społecznym. W przeszłości życie płynęło wolnej, spędzaliśmy więcej czasu w domu. Zazwyczaj kobieta zostawała w domu, prowadziła gospodarstwo domowe, zajmowała się dziećmi i tym samym przebywała ze zwierzętami. Dzieci również aktywnie spędzały czas z pupilami na zewnątrz. Z biegiem lat zaczęliśmy żyć szybciej, więcej czasu spędzać poza domem, realizować się zawodowo. Zwierzęta stały się coraz bardziej popularne jako nasi towarzysze. Stały się członkami naszej rodziny. Kochamy je, zapewniamy wyżywienie, opiekę weterynaryjną, ale często zapominamy o tym co jest równie ważne – ich potrzeby gatunkowe. To właśnie brak zapewnienia im ich podstawowych potrzeb adekwatnych dla danego gatunku jest jednym z głównych powodów powstania zachowań niepożądanych. Drugim równie ważnym powodem, o którym często nie mamy pojęcia jesteśmy my sami. Wracając do domu przynosimy ze sobą wiele złych emocji, które nasze zwierzęta bardzo dobrze wyczuwają. Strach, nerwy, frustracje, tym wszystkim „dzielimy” się z naszymi milusińskim, którzy przeżywają to wszystko nie mniej niż my.
Kiedy więc warto skontaktować się z psychologiem zwierzęcym?
Odpowiedź brzmi – za nim jeszcze wystąpi problem. Zalecany jest kontakt ze specjalistą już na etapie podejmowania decyzji o zakupie lub adopcji zwierzęcia. Behawiorysta przeprowadzi szczegółowy wywiad z przyszłymi opiekunami, przeanalizuje ich możliwości oraz potrzeby wynikające z chęci posiadania zwierzęcia.
Na tej podstawie będzie w stanie doradzić w zakresie gatunku, rasy lub wieku zwierzęcia mając na uwadze przede wszystkim dobrostan przyszłego pupila w oparciu o możliwości jakie może zapewnić mu opiekun. Jest to najlepszy sposób na przyszłe uniknięcie problemów, długie i szczęśliwe wspólne życie.
Dodatkowo psycholog zwierzęcy udzieli porady między innymi w zakresie:
- jak przygotować się na nowego członka rodziny w domu
- dobrostanu danego gatunku i prawidłowego zaspokajania jego potrzeb
- wprowadzenia nowego/kolejnego zwierzęcia do domu,
- jak przygotować i przeprowadzić okres socjalizacji,
- porady dla opiekunów psów w budowaniu prawidłowej relacji z pupilem, opartej na zaufaniu, pozytywnej motywacji i wzajemnym zrozumieniu
- podstaw prawidłowego żywienia zdrowych zwierząt